Part 1

Geplaatst op 6 januari 2017 door pa2old

The development of the Hifi Taperecorder, Part 1

Info:
This article is in the Dutch language and about the development of the Hifi stereo tape recorder.
Although in the Dutch language, most links are in the English language and that gives an idea about the tape recorder development.
My knowledge of the English language is not that great, otherwise I would have written this article in English.
I hope that someone is able to translate this article into English, so that readers who do not speak Dutch are able to read the article.

Stereo:
Toen op 6 oktober 1953 het RCA Victor label in New York de eerste experimentele stereo-opname maakte, waren dat beslist niet de eerste goede stereo opnames, die werden al in 1942 gemaakt.
In 1958 werden deze RCA opnames uitgebracht op de “Living Stereo” LP’s.

De ontwikkeling van de Hifi stereo taperecorder:
In 1898 ontdekte de Deen Valdemar Poulsen het principe van de magnetische opname.
Hoewel het principe goed was, werkte het niet geweldig.
De radiobuis was nog lang niet uitgevonden en versterking van de opgenomen audio was nog niet mogelijk.
Wel is van zo’n apparaat de oudste magnetische opname bewaard gebleven, uit het jaar 1900 de stem van Keizer Franz Joseph.

Er werd in de jaren 30 al geëxperimenteerd met stereo opnames op plaat en film.
De mono platen voor het gewone publiek waren in die tijd niet slecht maar beslist geen Hifi. Bovendien was de maximale opname tijd beperkt, behalve op film.
Daar zijn interessante voorbeelden van te vinden, zoals de op 8 februari 1927 opgenomen en 8 minuten en 32 seconden durende Grand Fantasia in E door Jaak Nicolaas Lemmens.
Het werd uitgevoerd door de organist Harry Goss Custard op het Henry Willis III orgel in de Liverpool Cathedral.
Hoewel de geluidskwaliteit voor 1927 behoorlijk goed was, is het geen Hifi en geen stereo.
In feite was er geen goed opname apparaat, dat in Hifi en stereo geluid kon opnemen.

Belangrijke data:
Hieronder een chronologische opsomming van feiten en jaartallen.
Alleen de meest belangrijke ontwikkelingen zijn vermeld.
Voor een meer gedetailleerde versie, zie de bron vermeldingen.

1928:

  • De Duitse Fritz Pfleumer experimenteert met papier-magneetband waarop ijzerpoeder is aangebracht.
  • Dr. Kurt Stille en Karl Bauer bouwen een staaldraad-recorder met de naam “Echophone”.
  • In 1935 neemt de Duitse radio een verder ontwikkelde versie van de staaldraad-recorder in gebruik, hoofdzakelijk voor reportages.

1930:

  • De BBC gebruikt een recorder die opneemt op een 3 mm brede staalband met een snelheid van 150 cm/sec. Voor 30 minuten had men 2700 meter staalband nodig, wat zo’n 35 kilo woog.
    De geluidskwaliteit was echter niet best maar voldoende voor spraak.

1932:

1934:

  • Marconi komt met een staalband-recorder met een 3 mm brede band die met 150 cm/sec langs de opname/weergave koppen loopt.
    Het frequentie bereik is 100 tot 5000 Hz met een signaal-ruisverhouding van 45 dB.
  • Bell’s Telephone Laboratories in New York experimenteert met werelds eerste stereo opname op plaat (geen beeld in de video) met het systeem wat wij nu nog kennen, stereo in één enkele groef.
  • Het Duitse AEG ontwikkelt de KØ Magnetophon die met papier-magneetband werkt.

1935:

  • AEG toont 17 augustus 1935 tijdens de Berliner Funkausstellung de AEG K1 Magnetophon met papierband. De K1 had in die tijd een DC-bias of gelijkstroom voormagnetisatie en was al uitgerust met 3 motoren.
    De geluidskwaliteit haalde 50 tot 5000 Hz en was voldoende voor spraak.
    Helaas brak er op 20 augustus brand uit in de hal waar AEG met de K1 recorder stond  en alles ging verloren.
    Op deze video helaas zonder beeld van 27 april 1935 is een opname van een magnetophon prototype te horen.

    Source Photo: http://www.inthouse.ru

  • BASF levert de eerste experimentele en nog niet volmaakte kunststof-magneetbanden op basis van Acetyl-Cellulose.

1936:

  • AEG ontwikkelt de AEG K2 Magnetophon. Deze heeft geheel vernieuwde motoren en werkt nu met kunststofband.
  • Op 10 november van dat jaar wordt de eerste orkest opname gemaakt van het London Philharmonic Orchester o.l.v. Sir Thomas Beecham in de BASF concertzaal.
    Uitgevoerd werd het derde deel van de Symfonie Nr.39 van Mozart.
    Later hebben de Amerikanen deze opname op plaat uitgebracht.
  • Philips brengt een optisch opnamesysteem uit, dat beter klinkt dan de AEG K2.

1937:

  • Bell Labs (USA) breng een staalband-recorder uit.

1938:

  • De Duitse radio “Reichs Rundfunk Gesellschaft” gaat over op magneetband opname apparatuur, waarschijnlijk de AEG K3 Magnetophon.
  • AEG laat de K2 in de USA uitproberen, maar de Amerikanen vinden het maar niets.

1939:

  • De Amerikaanse firma Brush ontwikkelt nog een staalband-machine.
    Helaas wisten de Amerikanen niets van de kunststofband. Ze waren bovendien te eigenwijs om in te zien dat de staalband uiteindelijk geen oplossing was.
  • 1 september, de 2e wereldoorlog breekt uit.
  • AEG bouwde speciale recorders voor het leger, marine, luchtmacht en natuurlijk voor de veiligheid diensten. Voorbeeld daarvan is de Tonschreiber Ton S.b1 zie ook: Seblington Taperecorder YouTube channel en een demonstratie video van deze machine.
     

    Source Photo: http://www.egalizer.hu

  • Nog een voorbeeld, ditmaal van een AEG Magnetophon type TF4, waarschijnlijk afgeleid van de K3. Deze machine stond in het Berlijnse Senaatsgebouw en werd hoogstwaarschijnlijk als dicteermachine gebruikt.

1940:

  • De Duitse technici Dr. Hans-Joachim von Braunmühl en Dr. Walter Weber ontdekken bij toeval de hoogfrequente voormagnetisatie of HF bias (PDF Engels).
    Deze ontdekking gaf een geweldige verbetering van de geluidskwaliteit.
    De nieuwe AEG K4 Magnetophon werd uitgevoerd met de hoogfrequente voormagnetisatie, waardoor ineens Hifi opnames mogelijk waren!
  • Vanaf die tijd schakelde de Duitse Reichts-Rundfunk over op de AEG K4 Magnetophon en werd er in hoogwaardige geluidskwaliteit muziek uitgezonden. De Duitse radio stations (nu onderling verbonden met kabels met een bandbreedte van 10 KHz) konden zo landelijk 12 uur non-stop klassieke muziek in hoge kwaliteit uitzenden.
    De Amerikanen begrepen niet hoe de Duitsers dat deden.
    De Britten hadden wel door dat het Radio Symfonie Orkest van de Duitse Rundfunk niet 12 uur achter elkaar klassieke muziek konden spelen.

1941:

  • Agfa produceert nu ook kunststof-magneetbanden.
  • Experimentele Hifi FM uitzendingen in Berlijn, gebaseerd op de geluidskwaliteit van de AEG K4 Magnetophon.

1942:

  • BASF Records begint Hifi stereo opnames te maken van klassieke muziek, onder leiding van de uitstekende opnametechnicus Helmut Krüger.
    Vanaf 1943 op een nieuw band materiaal, de drager van PVC met als magnetisch materiaal: gamma ferric oxide.

1943:

  • De AEG K7 stereo Magnetophon doet zijn intrede.
    Vanaf die tijd zijn er zo’n 250 á 300 (missing tapes) stereo opnames gemaakt.
    Deze zijn na de oorlog helaas grotendeels verdwenen richting Rusland.
    Gelukkig zijn enkele opnames bewaard gebleven.

    Source Photo: http://www.egalizer.hu

1944

  • In september neemt Helmut Krüger in stereo het 5de piano concert van Beethoven op, met het Großer Berlin Rundfunk Orchester o.l.v. Artur Rother.
    Pianist is de beroemde Walter Gieseking.
    Verder neemt hij ook in stereo de 8ste Symphony van Bruckner op, met de Berliner Staatsoper o.l.v. Herbert von Karajan.
    Voor zover ik heb kunnen nagaan, zijn dit de best bewaard opnames.

1945:

  • Einde van de 2e wereldoorlog.

1948:

  • AEG bouwt vanaf 1947 in Berlijn de AEG K8 Magnetophon en later in Hamburg maar nu als T8.

Heden:

  • Enkele van de stereo-opname’s zijn dus in verrassend goede staat gebleven en nu te beluisteren o.a. via YouTube. Het zijn historische documenten, uit een tijd waarin de geallieerden en de rest van de wereld nauwelijks wisten hoever de Duitse ingenieurs waren met de bandopname techniek. Bovendien geeft het gelijk een muzikaal inzicht in de orkesten en solisten van die tijd en dat met een geluidskwaliteit, die toen ongekend was.

Internet:
Als je op het internet gaat zoeken naar magnetisch opnemen, dan vind je vele Engelstalige waaronder Amerikaanse websites. Het vreemde is dat er maar zelden wordt ingegaan op de ontwikkeling van de Duitse AEG Magnetophon.
Meestal vermelden deze sites wel dat in Duitsland de hoogfrequentie voormagnetisatie is ontwikkeld (de AC bias werd al eerder uitgevonden).
Maar de Amerikaanse sites gaan dan verder met wat de Amerikanen zelf verder ontwikkelden, zoals de eerste Ampex recorder.
Dat er gedurende de oorlogsjaren in Duitsland kwalitatieve hoogwaardige stereo opnames werden gemaakt, wisten ze helemaal niet of zijn ze maar even vergeten.

Het ongeloof:
Veel Amerikaanse techneuten konden eenvoudig niet geloven dat de Duitsers deze techniek tijdens de oorlog hadden ontwikkeld en dat het een betrouwbaar systeem was met een hoogwaardig geluid.
Het was de Amerikaanse militair Jack Mullin (interview) die na de oorlog ontdekte wat er inmiddels mogelijk was en als oorlogsbuit nam hij 2 AEG K4 recorders met 50 BASF (IG Farben) banden mee naar de USA, maar nog was men niet overtuigd.
Uiteindelijk moest de beroemde Bing Crosby er aan te pas komen om te laten horen wat zo’n AEG Magnetophon kon.
Hij liet een complete show op tape opnemen die zou worden uitgezonden door een radiostation.
Maar zelfs toen wilde men er niet in geloven en werd de opname niet gebruikt.
Pas toen de Amerikaanse firma Ampex z’n eerste recorders had gebouwd ging de ABC (American Broadcasting Company) overstag en kocht de eerste 20 recorders.

Edison:
Waarschijnlijk heeft het te maken met een soort van Amerikaans chauvinisme.
Vraag maar eens aan een Amerikaan wie het elektrische licht heeft uitgevonden, het antwoord is voor 99% Edison.
Dat er voor hem nog andere waren: in 1800 Humphry Davy, 1860 de Sir Joseph Wilson Swan, in 1872 Aleksandr Lodygin, en in 1877 Charles Francis Brush en nog enkele heren en dan pas meneer Thomas Edison, willen ze helemaal niet horen.

Een Wikipedia pagina over de Taperecorder, waar men kan lezen over alle Amerikaanse ontwikkelingen (en die bij de BBC) en waar slechts een klein stukje gaat over de Duitse AEG recorders, terwijl juist daar de grote ontwikkeling heeft plaatsgevonden.

Bronnen:

Alle informatie en data komt van diverse websites.
De juistheid van alle data en informatie is onder voorbehoud.
Verbeteringen of aanvullende informatie zijn welkom via de e-mail.
Schrijf naar: oldtimer punt 78rpm at gmail.com (geen spaties)
Met dank aan Hans PDØAC en Leo PDØO voor de correcties
en John PAØETE voor de tips.

December 2014 – Januari 2015 PA2OLD

Over pa2old

I'm a licensed Radio-amateur since 1982 (Ham Radio) PA2OLD https://pa2old.nl - I like Hi-Fi, modern but also old record-players and tape recorders.
Dit bericht is geplaatst in Magnetophon story. Bookmark de permalink.